Yazının çeketmesini bu linktan okuyabilirsiniz https://laf.md/2023/12/05/fasil-yolcu/
Yazının 2-ci bölümünü bu linktan okuyabilirsiniz https://laf.md/2023/12/07/fasil-yolcu-2/
Yazının 3-cü bölümünü bu linktan okuyabilirsiniz https://laf.md/2023/12/12/fasil-yolcu-3-cu-bolum/
Yazının 4-cü bölümünü bu linktan okuyabilirsiniz https://laf.md/2023/12/14/fasil-yolcu-4-cu-bolum/
Yazının 5-ci bölümünü bu linktan okuyabilirsiniz https://laf.md/2023/12/19/fasil-yolcu-5-ci-bolum/
ONUN İŞİNİ İLERLEDENNÄR
Dmitri Nikolayeviç, Gagauz incä zanaatında hem monumentalistikada ilkti. Öbürleri onun aardından gitti da çok gözäl işlär yarattılar. Ama hiç kimseyin yazalı Kara Çobanın yazalından kuvetli olmadı. Onun altın bir yazalı vardı, bän buna eminim!
Bobasının incä zanaat ruhu ooluna da geçti. Atanas Karaçoban tanınmış bir resimci hem skulptor oldu. Üzlärcä büst hem anıt taşı yonttu, bir sürü genç etiştirdi, ama ne yazık ki, duuduu erdä diil.
Evdä, vatanında talantlı adama er bulunmadı.
Oolu, bobasının mermerdän bir anıtını yaptı. Onun iç dünnesini pek dooru bir şekildä gösterdi.
Şindi Gagauz halkının bu mermer geniyi muzeyin girişindä bütün musafirlerini karşılêêr.
Kızı Lüdmila bobasının çalışmalarını ilerleder. Bobasının açtıı istoriya hem etnografiya muzeyini koruyan hem geliştirän odur.
MUZEY İŞİ
1964-cü yılda, o dönemdä bibliotekacı olarak işleyän Kara Çobana, topladıı eksponatları için küy sovetinin boşalan bir binası verildi. O, 19-cu asirdä Besarabiya topraklarına göç edän Gagauzların gündelik predmetlerini yavaş-yavaş topladı: Gagauzların kimnii için materiallarını, Bucaa gelmelerini, ne yaptıklarını, nasıl yaşadıklarını, ne giydiklerinı, angı imekleri pişirdiklerini arhivledi…
O zamannar Dmitri Nikolayeviçi taa sık vardı nasıl görmää yolda. Sırtında muzeyi için önemni eksponatlarlan dolu bir çanta, çuval ya da bir kutuylan küydän küyä gezärdi. Var nasıl demää, ani herbir evä uurardı. Eski olan her şey onu pek sevindirärdi.
Kimi insannar eskilik için para istärdi. Ozaman Kara Çoban kendi cöbündän ödärdi. Sık-sık bu para aylä budcetinin bitki parasıydı. Karısının gözyaşları onu pek şaştırardı: “Muzey için, mari Zina!”.
Zinaida Nikolayevna, iki uşaklı aylenin doorudan da yoksullukta olmasına bakmayarak geeri kalardı.
Muzeydä bütün işleri tek başına yapardı: fotograf, resimci, marangoz, operator, muzeograf, istoriyacı, dekorator, müdür. Bu işleri devlettän bir ödek almadan yapardı. O zaman öläydi. ‘Pravda’ kolhozu ancak bir yıl sora yorulmayan, bıkmayan işçiyä aylık ödek vermää başladı.
Kara Çobanın adını yarım asirdän çok bir zaman taşıyan bu muzey büüdü, da artık muzeyin fondu 20.000 eksponata etişti. Her yıl yakın ve uzak devletlerdän binnercä turist bu muzyin kapularını açêr.
Herkez şairin Gagauz dilindeki şiirlerini annamasa da, herkez literatura, dokumental film hem muzey çalışmalarınnan halkının kultura kodlarını gelecek boylar için korumaa çalışan Dmitri Kara Çobanın yaptıklarına her zaman şaşêr.
MANEKENNÄR
Eşini dä muzey işinä çekti. Bunun kendi bir istoriyası var.
Gagauzların eski rubalarını sergilemäk için plastmas manekennär lääzımdı. Onnar için para yoktu. Bu durumdan çıkmak için Kara Çoban klisä mumnuklarını eritmiş da karısını sıcak balmumunnan kaplamış. Yakarmış, ama insan dayanarmış. Muzey için lääzımnı predmeti bu türlü yaptılar.
Sözlücäk (Bu laflar Gagauzça-rusça-romunca (2002)hem Gagauzça-rusça- moldovanca(1973) sözlüklerindä var.
Dönem – период
Bina – здание
Yoksul fukaara – бедный
Emin – клятва
Mermer – мрамор
Şekil – вид, форма
Yazdı Anna Harlamenko
Çevirdi Güllü Karanfil
