İlk bölümü linktän okuyunuz
OBYEKTİVDÄN AŞIRI
Meraklı bir jurnalist her şeylän hem herkezlän meraklanêr, ecelleri, olayları hem duyguları benimseer. Her gün kimäsä uurêêr, yerli olayları kaçırmaz. Her şeyi dokumentleştirer.
Çocukluundan beeri fotoaparat pek beener da o zamandan beeri yanından onu hiç ayırmaz.
Bir reallık ustası, gördüklerini hiç renkli göstermää istämeer.
– Reallıı, her şeyi olduu gibi göstermää pek önemni. Dünneyä objektivdän bakêrım da taa çok görerim. Dünnää herzaman renkli diil. Boz tarafları da var.
«KÄÄMİL OLMAYAN YAŞAMAK»
Bu Diegonun yaradıcı manifestidir. Kimi insannar onun resimnerinä bakêr da gerçekliimizi tanıdıkları için mutlu olêrlar, ancak kimileri renklendirmemiş yaşamayı beenmeer: boz, fukara, sıkıcı. Büün yaşamamız fotoşoplan gösteriler. Ama Diego diil ölä. O gerçää kalbinnän duyer da olduu gibi gösterer. Gözellik, yapay şafk, gösteriş sergisi – bunnar başkaları için. Diegonun obyektivindä maanası derin olan resimnär var: gagauz halkının asirlik kederi; dedelerinä bir metinnik olarak adetlär; lüzgerlerin büktüü hem topraan mudrikliini üürenän çobannarın zaametinä bir türkü; yorulmayan baacılar hem şen baa bozumu; acı çekennär için bir yer olan klisä; tekerlekli skemnedä engelli bir adam hem onun dan yeri(oraya varabilecäk mi?); eski, yıpranmış döşektä gün duuşuna şükür edän ihtär bir adam; göküzünün tunuk perdesi; ekmek kapısı olan cömert tarlalar; kanatlarını özleyän eski bir dermen; inneyän toprak; gagauzun sade, günnük yaşaması hem dolu sofralar; sadelik hem fotografçının buraya olan büük sevgisi. İspaniyalı fotorafçımızın obyektivindä Gagauziya bölädir. Cannı, soluyan, acı içindä, biraz iiri, biraz karannık, ama çok duuma, çok bizim. İilää olan inancını hem ruhun kurtuluşu için umudunu kaybetmemiştir.
NÜANSLI İMEKLÄR
– İnsannar bana hep Gagauz imeklerini sorêr. Bän kimi nüansları olan sade imekleri severim. Gagauz küüylerindä dattıım da buydu. Çok imek çeşidiniz olmasa da bir kerä dattın mı evdä pişirmää isteersin.
Diego gülümseer da unu masaya koyer, piinir erendeleer, plitaya bir tava koyer. Haydi birliktä gözlemä yapalım! Bizim bütün gagauz imeklerini sever: nur, ev yımırtası, kuzu yaanısı, kavurma, turşu, dolma, kallä, manca, bulgur, saltison, borç, şarap….
– Gagauziyada sizä ananız gibi cömert ve sevgiylän davranêrlar…. Bitki bukayı verebilirlär. Dünnedä hiç kimsey bunu yapmaz.
– Komrattakı yaşamam aklıma gelincä, nostalgiya “dokunaçlar” gibi kalibimi sıkêr, beni aeroporta, sora buraya sürükler. Her zaman buraya gelecäm.
SERGİ
Diego annadêr da suratında bir güneş şafkı peydalanêr. Gözlerindän yanan bir soba gibi sıcaklık fışkırêr. Bu sevgidir!
Ancak insannar için, gagauz adetleri için, milli imeklär için annatmêêr, gagauz küüylerimizin özelliklerini dä biler. Valkaneş rayonuna etişämedii için tüülanêr, ama eminim, ki Diego Herrera bu yakınnarda orada da tanınacêk hem sevilecek. Şindisä, topladıı materialları dünneyä tanıdêr.
Diegonun yaptıı fotografiya çokluu, kitabının hem fotosergisinin temelini oluşturdu.
Komrattan 3.414 km uzaklıkta anasının vatanı Burgosta Diego Herreranın “Gagauzia, minoría étnica en la estepa. Moldava” adlı fotosergisi açıldı. 35 foto sergilendi da orasının insannarı ilk kerä Gagauz hem Gagauziyayı gördülär.
– Fotografiya ancak günün resimi diil, ancak yolumdakı insannar diil, fotografın ruhunun hem harakterlerinin filosofiyasıdır, – deer Diego. Maanalı fotoları çoyunu kitaba erleştirdim. Her birinin içindä ilginç bir ecel, eniliklär, sarsıntılar, pişmannık, inanç – artık sonsuza kadar burada. Canımda bu unikal halkın, eşsiz insannarın ömürü var.
BİR DOKUMENTAL FİLM YAPMAA PLANNADI
Diego istoriya, jurnalistlika hem fotografiya sevdalısıdır. Sovet Birliini hem şindiki zamannarı, az sayılı halkları, insannar arası baalılıı inceleer, SSRB semvollarını da toplêêr. Onun için, kendi yolunu bulmuş avtonom bölgesini kurmuş, dilini, kulturasını, adetlerini hem rituallarını koruyan Moldovanın Gagauzları, ecelin bir baaşışıdır. O kendi kandaşlarını bulmuş.
– İspanyada pek çok kişi bölgeniz için hiçbir şey bilmäzdi – deer Diego.
– Gagauziyada sıcak bir yuva hem gözäl dostlar bulduum için mutluyum.
– Gördüüm her şeyi çektim: uşakları, büükleri, tabiatı, binaları, kliseleri, Gagauzların işlemelerini, dinnenmelerini, sevinçlerini hem gözyaşlarını.
– Gagauzların güçlü ruhundan hem eşsiz kuvetindän ihlam aldım.
Talantlı jurnalist Gagauziya için bir dokumental film yapmaa plannêêr. Şindi bulunduu erdä raat yaşarkan, ilgisini çekän Bucaan yaşamasını taa da derindän aaraştıracek.
İspaniyalı jurnalist için etnik azınnıkların büük bir kultura kıymeti var, da bu korunmalıdır. Gagauz halkı için, çarpıcı fotografiyalarının, yayınnarının hem videolarının kahramannarının yaşamları için bilgiylän dünnenin sınırlarını genişletmää hazır.
Sözlücäk
dokunaç щупальце
SSRB – Sovet Soţialist Respublikalar Birlii
etnik azınnık национальное меньшинство
Yazdı Anna Harlamenko
Çevirdi Güllü Karanfil
