Gagauziyanın anılmış jurnalistı, publiţist Anna Harlamenko yazdı büük hem pek meraklı material gagauz grafikacısı Petri Vlah için. Bu materialı biz paylara bölüp saytımıza erleştireriz. Aşaada bu annatmanın bitki payı.
Annatmayı baştan okumak için linkli bölümnerä tıklayınız: ÇEKETMESİ, 2 BÖLÜM, 3 BÖLÜM, 4 BÖLÜM, 5 BÖLÜM.
İNCÄ ZANAAT KULU
Petri Vlah yaşarkan yenici olduunu, üstün olduunu, ustalıının önemini annadı mı? Şüpesiz, annadı. Şedevralarını yaradırkan, bunnarın sonsuza kadar kendi adınnan hem Gagauz kimniiynän anılmasını diledi.
Ölä dä oldu. Ancak bu, ustaya gözäl, raat yaşamak getirmedi. Saalıı yoktu, terslii hem sertlii vardı. Anatomik özellikleri sebebinnän son yıllarda acı hem red edilmä yaşadı. Sert haseeti hem kibiri üzündän çok sarsıldı. Yaptıkları şaştırıcı hem fasıldı.
Salt görünüşü, kendini aarama hem kişiliinin parlak taraflarınnan diil, ama ihtiyarlıında tersliynnän hem sertliinnän dä seçilärdi Vlah; bu sebeptän sevgili karısını bir gündä kaybetti, dinini diiştirdi, saalıını taa da yıprattı. İstedii raat, sıcacık ihtiyarlıı hiç bulamadı. Yısıtması olmayan bir evdä üşüyärdi, komuşularının getirdiklerini iyärdi, bolniţada öldü, İslam kanunnarına görä gömüldü.
“Resimcilär sıradan standartlarlan ölçülmäz”- demişti bana. – “İçlerindä iilik olduu kadar kötülük tä var. Biz incä zanaatın kullarıyız…”
Bän dä bunu yapmaa çalıştım. Ölçüleri kaldırıp resimcinin yaşayan suretini göstermää savaştım.
Yımırta bütünkän sarısı hem biyazı karışmaz, ama o bütünnüü bozulursa her şey daalır. Petri Vlahın incä zanaat dünnesindeki adı bir bütündür, talantı yaşamasının fırtınalarınnan daalmamıştır.
Çok iş başardı. Milli korafları, Gagauz halk ornamentlerinin uzak zamannardan kalma dekoratif motiverini topladı da işledi. Onnarı Vlah tekrarlamadı, ama zamana görä stilleştirdi. Geçmişin bugünnän bir araya gelmesi onu özel yaptı.
Grafikasının büülü dünnesi sessizlik, tabiat, filosofiya hem gözelliktir. Yaşamasıysa bir borandır.
Talantı onun yukarıdandır, vakıdında her şey isläädi, biraz o yoldan sapınca – bir çatlak oluştu. Petri Vlahın insan egosu bir noktada bu çatlaa duydu da günnerini kısalttı. Gönüllü olarak vazgeçtii her şeyi korusaydı ömürü dä mutlu hem uzun olabilirdi.
Bu fasıl yaradıcıylan çok saat uzun-uzun dialoglar kurdum. O her zaman halkını, yaradıcılıı sevdi. Hep dooruluu aaradı, kulturamıızı, istoriyamızı, ruh zenginliimizi derindän annadıını söyleyäbilirim.
Bir “incä zanaat kulu” olan Pyotr Vlah, milli ornamenleri, korafların dilindä, grafika simvollarında ruhu, ya da sık-sık tekrarladıı halkın mudriklik kodu’nu görärdi.
Pyotr Vlahın yaradıcılıı, kökleri kendi topraanda olan ulu bir aaçtır hem çiçek hem meyvalarlan dolu dalları artık bütün dünnenin malıdır.
Sözlücäk:
Gönüllü – добровольно
Mudrik – мудрый
Yazdı Anna Harlamenko
Çevirdi Güllü Karanfil
