Anna Harlamenko G. Muziçesku İncä zanaat İnstitutunda üürenärkän Basın Günü için diplom proyektini korumaa deyni Kişinövdan Komrata gelmiş. Bu olay onun zanaat yolunu diiştirdi. ‘Vesti Gagauzii’ redakţiyasından gelän teklif onun jurnalistika karyerasının başlangıcı oldu. Dimitri Marinovlan bilä zorlukları hem başarıları gördülär, ama gazetanın kapanışı onnar için bir tragediya oldu. Ölümündän öncä Marinovun ‘Gazetayı yaşat’ demesi Harlamenkoya deyni bir son istek oldu. Burada Anna Harlamenko jurnalistikaya olan baalılıı için, gazetanın yaşasın deyni nasıl savaştıı için, hem öndercilik gazetayı nasıl kapadıı için yazdı.
İncä zanaat institutu üürenicisindän jurnalistikaya gidän yol
Jurnalistika ömürümä beklenmädik bir şekildä girdi. G. Muziçesku İncä zanaat İnstitutundä üürendim da diplom proyektimi korumak için Kişinövdan Komrata geldim. Bir sţenariy yazdım, Basın Günü için bir teatra gösterisi hazırladım. O yıllarda herkez partiya hem patriotika temalarını işlärdi, bän jurnalistikayı üüseltmää karar verdim. Bu olay benim zanaat yolumu diiştirdi.
Kasabamızda gözäl bir gazeta vardı, adı «Leninskoe Slovo»ydu, taa sora «Vesti Gagauzii»yä dönüştü. Kolektivi pek beenmiştim, redakţiyada ya da tipografiyada saatlarlan vakıt geçirärdim, tipar işini, jurnalistika işini incelärdim.
Bu gazetacılar birbirinä benzemäzdilär, birkaç janrada yazardılar. işlerinä fanatizma derecesindä baalıydılar. Redakţiyayı kendi evi gibi görürdülär, uşakları gazetaların arka sayfalarında büüyärdi.
Bu yaradıcı “kuvannıkta” çalışmak için redaktor Dimitri Vladimiroviç Marinovdan bir teklif aldım. Kendim için bilmediim bir şeyi, literatura talantımı, ilk görän, deneyän oydu.
Kişisel hem profesiyonal yaradıcılıımın oluşumu bu redakţiya ordusunda gerçekleşti.
Redaktorum, yazılarım gübür sepetinä uçarkan, «Demiri gençkän bük» deyärdi, bän dä yenidän maşınka başına geçärdim. “Fırtınalıydı o günnär, ama işä yaradı!” – taa sora sölärdi Dimitri Vladimiroviç.
“Vesti”-lerin çiçeklenmä vakıdı hem Marinovun gazetayı yaşatmak için savaşmaları
Kendisi 1967 yılında gazetaya fotokorespondent olarak başladı. Hep bu zamannar “Sovetskaya Moldavia”, “Viaţa Satului”, “Molodyoj Moldavii” gazetalarında da ştattankenar işlärdi. Bütün bu yaradıcılık basamaklarını yavaş-yavaş geçti da 10 yıldan sora redaktor poziţiyasına yetişti.
Kiyat sıkıntısının yaşandıı, tipografiyanın kapandıı, şafkların sündüü, bölgenin statusunun diiştii, çalışan sıkıntısının yaşandıı en zor yıllarda gazetayı ayakta tuttu. Redakţiya hiç bir gün boş durmadı, hiç bir sayı kaçırılmadı.
Gazeta yaşadı, okundu, büüdü; ona pek çok kişi abone olardı. Moldova Respublikasının mediya sistemasında kıymetli bir yer tuttuydu. Gonorara işleyän ştattankenar çalışannar da zeedelendi.
Şindisä en eski gazeta, bölgenin hem halkın ruporu yok oldu. Öndercilär, redaktorun hem fanatik çalışannarın onnarca yıl kalplerinin birliktä “düüldüü” gazetayı bir anda kapattı.
Vitali Vasilyeviç Hryokin (kıymetli bir insan, bir asker, bir yaradıcı, bir talant, bir organizator) devamcısına her şeyi üüretti da gazetayı dooru ellerä braktı. Gazetamız sonsuza kadar var olacek deyärdi, çünkü okuyucularına her zaman yakın olmuş da onnarlan birliktä uzun bir yol geçmişti.
Gagauz avtonomiyasının kurulması sırasında Marinovun başçılık ettii bu gazeta, olaylar için objektiv bilgilär, Gagauz avtonomiyasının haberlenmesi için bütün kararları verärdi. Hiç bişeydän korkmadı, o zor yıllarda işsiz kalmaktan korkmadı, halkına hem izmet etti. Gazetayı ömürünün en önemni işi olarak görärdi. Redaktor hem jurnalistlär gazetayı yaşatmaa deyni ellerindän geleni yaptılar.
Redaktorun ölümü hem onun son istää
Dimitri Vladimiroviç ilacı olmayan bir hastalaa tutuldu. Yanına hiç kimseyi brakmazdı, aylesindän kaarä. İş arkadaşları ona saakan prost olmaa gidämedikleri için bangır- bangır aalardılar. Bän gidäbildim. Artık ayaa kalkamardı, oturukça beni karşıladı, gözlerindä taa bir sıcaklık şafkçaaz parlardı, üzündä o eski gülümsemä dolaşardı.
Yavaş-yavaş, az-az her şey için lafedärdik. Gideceeni bilärdi, ama kimseyi acısına ortak etmää istemäzdi, sırıdardı, şakalaşardı da.
Bu bitki görüşmemizdi, annardım. Geçän günnär için lafetmedik. Gelecek için plannar yapsak ta, üreemizdä birbirimizlän saaollaştık. İçlerimiz aalardı, ama sırıdardık. Umutsuz plannar kurduk. Sessizlik içindä acı duyulardı.
Elini tutardım da suratında artık temiz, pak, aydınnık ruhu gözükmää başlamıştı.
– Bizimkileri kabul edeceyniz mi?
– Artık hazırım.
– Sizin için ne yapabilirim?
– Gazetayı yaşat.
Dimitri Marinovun son lafı son istek gibiydi. Gazetamızı o zaman korudum, bän Gagauziya Halk Topluşunun başıydım.
“Vesti Gagauzii” yok edildi
Bıldır Moskavadan evä döndüümdä gazetanın çıkmadıını işidincä Halk Topluşu Başına gittim. Marinovun son isteennän. Gazetayı yenidän cannandırmaa, ona ömür vermää, onu yenidän meraklı, okunur hem popülyar hala getirmää hazırdım.
Ancak öndercilik “öldürmää mi, acımaa mı” laflarından ilkini seçmişti artık. Gazeta öldü. Halkımızlan birliktä uzun bir yol yapan gazetanın kıymetini annamadı öndercilik…
Dimitri Vladimiroviç, afedin!
Sözlücäk:
Ştattankenar – внештатник
Yazdı Anna HARLAMENKO
Çevirdi Güllü KARANFİL
