Dimitri Vladimiroviç Marinov jurnalistikada hem Gagauziyanın cümnä yaşamasında aktiv, sıra dışı bir kişiydi. Küü uşaklıından başlayarak onun ömür yolu bilgi havezinnän, çalışkannıklan hem derin insannıklan sıkı birleşmiştir. Onun adı, taa sora “Vesti Gagauzii” adını alan “Leninskoe Slovo” gazetasınnan baalıdır. Marinov salt redakţiyayı önetmedi, hem dä Gagauziyaya nekadar baalı olduunu gösterdi. Marinovun ömür yolu için yazılan bu oçerk ancak bir kariyera gelişimi annatması diil, hem dä bu gözäl kişinin bir sıra özelliklerini dä annadan bir yazıdır.
“Leninskoe Slovo” rayon gazetasının, taa sora “Vesti Gagauzii” adlandırılan rayon gazetasının yıllarlan redaktoru olan Dimitri Vladimiroviç Marinov sıra dışı bir insandı. Bir küü uşaanda haliz bir cümnä aktivistinä kadar bir yol geçti.
Uşaklıı hem üüretimi: bilgiyä gidän yol
Avdarmada duudu. Ancak altısı saa kalan çok uşaklı bir aylenin en büük ooluydu. Hepsi dä universitet bitirdi. Küçüklüündän beeri Dimitri üürenmää pek havezliydi. Onun için çocucaa Komrat internatına götürdülär.
Yazın bobasınnan birliktä koyun gütmää gidärkän dä, elindä kiyatlan gidärdi.
Merakı, üürenmäk istää hem cuvaplılıı onu Moskavaya getirdi da burada Poligrafiya İnstitutunu bitirdi.
Dimitri Marinovun çalışkannıı hem başarısı
Dimitri Marinovun çalışkannıı hem kararlılıı küçüklüündän belli olardı. Dooru çalışmak, dooru yaşamak onun kredosuydu.
Her işi yapmaa becerärdi! İştä dä, evdä dä. Okadar çok şey yapmaa başarardı, ani kendi dä şaşardı. Bana kalsa, yapamadıı bir iş yoktu. Ama insannıı ön plandaydı.
Dimitri Vladimiroviç çevresindeki herkezä büük bir sabur hem saygıylan davranardı.
Redakţiya çalışannarı daalışmadı, kolektivin temeli olan kişilär günnerinin bitkisinä kadar yan-yana çalıştılar. Dost çevresi genişti, iilik küpü aazına kadar ii işlerlän doluydu.
Devletin her yerindä partiya yayınnarı kurulmaa başladıında, ona kendisinä prestijli bir yayın organının redaktoru olmaa teklif edildi, o kayıl olmadı. Bir genç kıza bu görevi teklif etti. O kız bändim. Ozaman 27 yaşındaydım. Korkudan hem acamılıktan dizlerim titirärdi. Ama o bendän emindi. Bän dä onun umutlarını gerçekleştirdim da kısa zaman içindä yeni redakţiyamız yaradıcılık hem meraklılık tarafından eskisini geçti. Dimitri Vladimiroviç sevinärdi hem gururlanardı.
Öla bän, Marinovdan öncä redaktor olan Vitali Vasilyeviç Hrökini baş sekretar görevinä gelmää kayıl ettim. Bizim kreativliimiz üst noktalardaydı da partiyanın komiteti bu konuda hiç bişey yapamazdı ya da yapmaa istemäzdi.
O yıllarda partiya başı klasik bir partiyalı diildi. Fyodor Vasilyeviç Manolov zamanın diişildiini duyaardı da yaradıcıların çivilerini sıkmazdı.
O zamannar jurnalist bataliyaları geçirärdik: ölä tekrarsız işlär yapardık, ani redakţiyanın duvarları innärdi. Marinov pek sevinärdi! Başarıyı kıskanmazdı, haseet diildi. Helal adamdı! Başkalarının talantını, başarısını ezmeyän bir adamdı. Bizä hep pozitiv bakan hem… masayı dolduran bir kişiydi.
Şarap, av hem garmoniyalı ömür
Her zaman ikramnarını kendi hazırlardı da bu imeklär pek nezetli olardı.
Käämil şarap yapardı. Bir kerä şarap festivalindä ödül da kazandı. Baayını kendi dikti, kendi işledi. Baa herzaman pek kırnacıktı.
Arıcılıı üürendi, pek datkı hem kehlibar gibi balı olardı. Avlanmaa sevärdi (taa çok tavşan avlardı, ama yaban domuzu avına da vardı gitti). Birkaç kerä avcılar hem balıkçılar dernään başı seçildi.
Pek islää bir annadıcıydı, avcılık hem yaşamaktan annatmalarının düşkünüydü. Pek şakacı bir adamdı.
Hep musaafirlerini kableder, hiç kimseyin evä eli boş dönmesinä kayıl olmazdı. Bal, şarap, turşu verärdi. Hepsi dä kendi aulundandı!
Bir yıl aulda tatar üzümü dikmişti. İki yıl sora bizä pek tatlı tatar üzümü balı gelmää başladı. O hem onun pek sevdii kızı Liläka bu emişleri toplardılar da bal hazırlardılar. Tatar üzümü sezonunda elleri çizik-çizikti. O emişin nasıl tikenni olduunu herkez biler.
Bir gün güzün kapumun zili çaldı. Kapuyu açtım da eşiktä redaktor bir çuval karpuzlan durardı. Getirdi, braktı da başkalarınnan paylaşmak için gitti. Kendi bostanı vardı da bereketi senselelerinä dä vermäk için çok çalışardı.
Anılar hem brakılan miras
İnsannar güvenilir, musaafirsevär, açık ürekli, annayışlı, duyarlı bir dost edenmää hep isteer. Bizdä ölä dost vardı!
Dmitriy Vladimiroviç Gagauziyayı canınnan sevärdi. Vatanından hiç ayırılmadı. Küçük Gagauziyanın gelişmesini, adetlerin, ritualların hem dilin korunmasını hem evlad boylarına verilmesini hep istedi. Gazetada Gagauz dilindä ilk statyaları yerleştirän ilk kişi oldu, şairlerimizin, resimcilerimizin, kalplän hem akıllan yaradan herkezin yaradıcılıına yardım etti.
«O çok mudrik bir redaktordu, – deer şair Todur Marinoglu. – saalam ruhlu, saburu, gülerüz bir adamdı. Herkez onu pek sayardı hem sevärdi».
Birliktä çalıştıı Anna Kılçık deer: «Gazetmızı çok sevärdi, yayın organnarı kapadılmaa başladıında pek kederlenärdi. Redakţiyanın işlerini önceki müdür gibi becerikli ilerletti. Boşuna Vitali Hryokin o görevi Marinova brakmadı. İnteligentlik, üüsek kultura, çömertlik, siirek raslanan bir açıküreklilik, diplomatiya hem cuvaplılık – Dmitri Marinov budur».
Çalışannar redaktorunu pek sevärdi. Ölümündän sora uzun zaman kimsey onun yerinä oturmadı.
Duvarda bir portret asılıydı, vazada her zaman tazä çiçeklär, masanın üstündä kiyatları hem yazalı durardı…. Ofistä, sevgili redaktorun ruhunu korudular. Bak bölä bir saygı var.
Onun en üüksek taraflarından biri dä aylesidir.
Çok sevdii kızından anıları için sordum. Onun lafları ruhumun derinniklerinä girdi. Lilia Marinova babası için şindiki zamanda annadêr.
“Siirek bulunan bir kişinin kızı olduum için pek kısmetliyim. Onun gibi olmaa isteerim, ama onun gibi olamayacam. Bobam yaptıı her işä sevgi duyardı. Onun gibi olmak pek zor. Onunnan gurur duyerım da hiçbir zaman geçmiş zamanda “sevärdim” demeyecem. O her zaman benimnändir!
Aklımda bölä bir tablo kaldı: Babam salonda, pençerenin yanında gazetanın maketinä bakêr, statyaları okuyer, düzeltmelär yapêr hem dä televizorda haberleri sesleer. Hiç bişeyi kaçırmazdı. Evdä bilä çok çalışardı. Ama redakţiya problemalarını hiç aylä içinä taşımazdı. Evdä bobam Babamdı.”
Her işi yapabilän bir redaktor benim için dä her zaman var olacaktır.
Sözlücäk:
sıra dışı – неординарный, необыкновенный
acamı – неопытный
kehlibar – янтарь
nezetli – вкусный
anı – воспоминания
Yazdı Anna Harlamenko
Çevirdi Güllü Karanfil
