Halkımız hep istoriyanın bir sırı olarak kalêr. Asirlerin derinniindä kaybolmuş kökleri, koşulları hem ortaya çıkış yolları hep taa dartışılêr. Dünnää kulturasının eski merkezlerinnän baalantısı olan Gagauz kimniin uzun bir gelişim etapı var. Folklor, adetlär, istorik kazılar, etnografik bulgular zengin bir geçmişin dokumentidir. Salt istoriyacılar hem bilim insannarı diil, yerli istoriya aaraştırmacılarımız da buna gidän yolu buldukları için şanslıydılar.
Gagauzyada muzeycilik denincä akıla ilk olarak Dimitri Kara Çoban (Beşalma) hem Anatoliy Marinovun (Komrat) adları geler. Onnar Gagauz yerli istoriyanın öncüleridir.
Fevral ayı, Komrat regional yerli istoriya muzeyinin işindä önemni bir ay. Muzeyin 55-ci yıldönümü! Hem uzun zamandır muzeyin müdürlüünü yapmış Anatoliy Alekseyeviç Marinovun 95-ci yıldönümü. O artık aramızda yok, ama bän onun için annatmaa isteerim.
MEMUAR GİBİ BİYOGRAFİYA
Her yerli istoriya aaraştırmacısının bu üüsek, ama çok cuvapçı iş için kendi yolu var. Bu iş, neredeysä, bütün boş hem boş olmayan zamanı alêr. Anatoliy Alekseyeviç, Pionerlär Evindeki yerli istoriya odasından bir hobi olarak başladı da yaşamasının en önemni işinä dönüştürdü.
O vakıdı hem yaşamasının başka bütün momentlerini renkli bir avtobiografiyada annattı.
Bu dokumenti büük meraklan okudum. Alıştıımız bir ofiţial avtobiografiya diildi bu. Bu memuar gibi, aylesini, sevdii herkezin hobilerini, onnarın ne yaptıklarını, kiminnän dost olduklarını, istediklerini nasıl yaptıklarını, nasıl yaşadıklarını, sevdiklerini, düş güttüklerini annadan duygusal bir yazıydı…
Yazdı da insannarı hem olayları istoriyada braktı. Yazarkan ne duyduunu bilerim. Olmalı, bu sıracıklara göz atan kişilerä taa çok informaţiya vermää istedi, bölecä, atalarının yaşamasını cannandırmaa istemiştir.
Zaman insannarı alıp götürür, yaşamalarında olan olaylar da onnarlan birliktä gider. Onnarı taa sora annadan yoktur. O zamanında düşündü da herkezä bir anı brakmadan gitmää istämedi. Bu gerçek bir yerli istoriya aaraştırmacısının özellii. Bizä sä bir örnek.
Yazın! Duumanızlan baalı akılda kalan olayları, ana-bobanızın, senselelerinizin başlarına geldiklerini yazın! Dolayanınızda olannar için, komuşular, yaşadıınız ev, katıldıınız sıralar için yazın! Pençerenin altında çiçek açan kirez aacı için yazın…
Bu türlü yazıları okumaa pek duyguludur. Sansın bir eski sandıı açtım da ortaya çıkan sırlardan, o kahramannarın zengin dünnesindän ruhum titiredi. Aylä anıları bir soyun ömrünü uzadêr.
İlerki bölüm fevralin 13-dä çıkacek…
Sözlücäk:
Sır – тайна, секрет
Koşul – условия
Kazı – расскопки
Yerli – местный
Anı – воспоминания
Öncü – передовик
Yerli istoriya aaraştırmacısı – краевед
Atalar – предки
Anı – воспоминания
etnografik bulgular – этнографические находки
Yazdı: Anna Harlamenko
Çevirdi: Güllü Karanfil
