Halkımız hep istoriyanın bir sırı olarak kalêr. Asirlerin derinniindä kaybolmuş kökleri, koşulları hem ortaya çıkış yolları hep taa dartışılêr. Dünnää kulturasının eski merkezlerinnän baalantısı olan Gagauz kimniin uzun bir gelişim etapı var. Folklor, adetlär, istorik kazılar, etnografik bulgular zengin bir geçmişin dokumentidir. Salt istoriyacılar hem bilim insannarı diil, yerli istoriya aaraştırmacılarımız da buna gidän yolu buldukları için şanslıydılar.
Teklif ederiz Anna Harlamenkonun Komrat muzeyin çok yıllık direktoru Anatoliy Marinov için annatmasının 2-ci bölümünü. (Onun çeketmesi BIRDA – açılacek eni sayfada).
Fevral ayı, Komrat regional yerli istoriya muzeyinin işindä önemni bir ay. Muzeyin 55-ci yıldönümü. Hem uzun zamandır muzeyin müdürlüünü yapmış Anatoliy Alekseyeviç Marinovun 95-ci yıldönümü.
ÖTÄÄ DOORU OOLU İSTORİYAYI İLERLETTİ
Marinovların oolu Vladislav bobasının hem anasının işini ilerletti, muzeyi görev ölä isteer deyni diil, ürää istedii için önetti, bölecä zamanda aylenin istoriyasını da ilerletti. Onnarın muzeyin oluşumuna hem gelişimesinä büük yardımnarı olmuştu.
Patret Komrat muzeyin fondlarından
Vladislav bilim raportu yazdı, bütün dokumentleri imzalattı, hem muzey için, hem onun baş kaharannarı (aylesi) için sonuçları, gerçekleri hem argumentleri ekledi. Hem işä, hem dä anıya yeni bir soluk verdi.
OLAYLI UŞAKLIK HEM GENÇLİK
Anatoliy Alekseyeviç duudu Fevralın 1-dä 1929-da Komratta, çok uşaklı, kalabalık, ama herkezin bakıldıı hem geliştirildii bir ayledä. Aylä soylu bir ayläydi, senseleleri Çar Rusiyasında görevdä bulunardı. Taa sora da tanınardı hem sayılardı.
Bobası Gagauz, anası Bulgarmış. Evdä kulturalar, adetlär hem yaşamak şekili birbirinä karışmıştı.
Uşaklık hem gençlik pek meraklı geçmiş. Ana-bobası uşaklarında olan talantları açmaa çalışardı. Her türlü gelişmeyä açık bu aylä muzıkaya pek baalıydı. Genç Anatoliyä dä bilimneri hem türlü instrümentleri çalmaa üüretilär. Kultura onun geleceeni öncedän belli etmişti.
1946-da, aaçlık yılında işä girdi.
Şindiki zaman için fasıl adlanan bir görevä, Komrat rayonunun kultura- üüretim inspektoru olarak başladı. Bir yıl sora rayon bibliotekasının gezici fondunun başı oldu. Taa bir yıl sora Rayon Kultura Evinin başı seçildi da 1949-da askerlää alındı.
Patret Komrat muzeyin fondlarından
Askerliktän döndüktän sora Kultura Evinä geeri döndü da taa 1953-ä kadar Marinov Pionerlär Evinin müdürü koyana kadar çalıştı. Burada onun çok talantı ortaya çıktı. Uşaklar için hor, vokal, dans grupası, üflemeli çalgılar orkestrası, resim, kilimcilik, fotografçılık, uçak modelcilii, teatra, teknika dernekleri açtı. Kendisi dä derneklerdä instrument çalaardı. Burada bir yerli istoriya köşesi oluşturdu. Uşaklarlan birliktä kazılara da gitti.
YERLİ İSTORİYA ODASI HER ŞEYİN BAŞLANGICI OLDU
Gagauz halkı için materiyal toplamaa ilk başladannardan biriydi. Muzeyä baaşladıı kolekţiyaların temelindä ilk Gagauz sergileri oluşturuldu, en ii eksponatlar sergilendi. Bütün eski esponatları gelecek boylar için sevgiylän hem saygıylan tuttu. Gagauz muzeyini kurmaa düşünmää başardı.
Anatoliy Marinov hem Dimitri Karaçoban, istoriya mirasının nekadar önemni olduunu annardılar da kuvetlerin kapularını açtılar, eksponatları toplamak için evdän evä gezdilär. Muzeycılık ideyasınnan yaşadılar da muzey fikrini adım adım tanıttılar.
Bu uzun hem zaametli bir iştir. Şükür, ani, herzaman istoriya hem kultura gerçeklerini bulmanın hem korumanın kıymetini annayan meraklılar olmuştur.
Kısmetimizä, topraklarımızda muzeycilii sadecä vatandaşlık görevi olarak diil, ama kendi insan misiyası hem topraa hem dedelerinin anısına karşı bir borç olarak görän kişilär var.
Muzeycilik sevgisi Anatoliy Alekseyeviçin ömürünü uzattı. Çok önnü akılı, çalışkanlıı, pedantlıı, organizatorluu erken ortaya çıktı da sonsuza kadar ölä kaldı.
1970 tä Marinovun zaametçi kiyatçıında yazılar durdu. Komrat muzeyindä müdür olarak çalışmaa başladı. Yerli istoriya yolculuu başladı! Muzeyin ideallıı için gecä gündüz izmet pek çok başarıya yol açtı.
Sözlücäk:
Çok önnü – многогранный (kişi için)
zaametçi kiyatçıı – трудовая книжка
gezici fond – передвижной фонд
gelişmää – развиваться
üflemeli çalgılar orkestrası – духовой оркестр
anı – воспоминание
yerli istoriya – краеведение
3-cü bölüm fevralin 15-dä çıkacek.
Yazdı: Anna Harlamenko
Çevirdi: Güllü Karanfil
