Halkımız hep istoriyanın bir sırı olarak kalêr. Asirlerin derinniindä kaybolmuş kökleri, koşulları hem ortaya çıkış yolları hep taa dartışılêr. Dünnää kulturasının eski merkezlerinnän baalantısı olan Gagauz kimniin uzun bir gelişim etapı var. Folklor, adetlär, istorik kazılar, etnografik bulgular zengin bir geçmişin dokumentidir. Salt istoriyacılar hem bilim insannarı diil, yerli istoriya aaraştırmacılarımız da buna gidän yolu buldukları için şanslıydılar.
Jurnalist hem publiţist Anna Harlamenko Komrat muzeyin çok yıllık direktoru Anatoliy Marinov için büük bir oçerk yazdı. Annatmasında o Marinovun işi hem yaşaması için, muzeyin ilerlemesi çalışmaları için yazdı, nica Anatoliy Marinov karısınnan Komrat muzeyinä eni soluk verdilär.
Bu bölüm Harlamenkonun yaratmasının son bölümüdür. Oçerkın ilk payı BIRDA, 2-ci bülümü – BIRDA, 3 hem 4 payları BIRDA (hepsi linklär eni sayfada açılaceklar).
İLKİN KAVGA ETTİK, SORA DOSTLAŞTIK
Marinovlan birdän verimni bir işbirliimiz olamadı. Bän müdürkän, televideniye muzeyin binasına geçti da muzey müdürlüü buna karşı çıktı. Bu olay çekişmemizä sebep oldu.
Bu «komuşuluumuz» öndercilerin bir kararıydı, biz hiç birimiz bişeyi diiştirämäzdik. Ancak dostluumuzu geliştiräbilirdik, da bunu başardık.
Anna Fyodorovnaylan biraz taa zordu. Sert hem emoţional olduu için uzun sürä dürük durdu. Ama dediimiz gibi, vakıt her şeyi doorudêr.
Onnarı programaya teklif ettim, muzeydä hem muzey için programlar hazırladım, üülen zamannarında birliktä çay içtik da kalplerimizdeki yabancılaşmanın suukluunu erittik. İnsannarın içindeki buzların erimä durumunu pek beenerim.
GÖKTÄN BİR NASAAT
Karısı hastalandıında Anatoliy Alekseyeviç kederli hem kahirlı gezärdi. Derdini benimnän paylaştı. O monogam bir adamdı, karısını sevärdi hem sayardı. Onnar ölä birleşmiştilär ki, biri olmadan öbürünün yaşaması maanasızlaşmıştı. Eşinin gidişi ona büük kahır getirmişti.
Kendilerini her şeydän öncä işlerinä adamış bu fanatik insannarın yardımınnan yerli istoriya alanımız ilerlemää başladı. Biz onu lääzım yaşadalım.
Muzeyimizä finans yardım hem modern adaptaţiya lääzım yapılsın. Her bir Gagauzun hem Gagauz olmayannarın, neredä yaşarsalar yaşasınnar, bir düümeyä basarak vitrual olarak bu muzeyin salonnarında bir yolculuk yapmalarını isteerim.
Muzeyin bilim işlerinin hazırlanılması için yeterli fondu lääzım olsun, yeni sergilär yapılsın lääzım, onlayın hem oflayn halkararası konferenţiyalar yapılsın lääzım. Buraya lääzım çekilsin gençlär yeni ideyalarlan hem yeni energiyaylan. Muzeyä buralı insannar, misaafirlär, gençlär hem uşaklar lääzım gelsinnär, evlerinä giderkän dä, halkı için gurur duyarak dönsünnär lääzım. Bu gurur muzeyin duvarları içindä yaşasın lääzım! Muzey lääzım kendinä taa çok insan çeksin.
Anatoliy Alekseyeviçin göküzündän gelän naasaatı da bölecädir. Bän bunu bilerim, biz zamanında muzeyin gelecää için vardır lafettiimiz.
Uyacez mı Marinovun nasaatına?
MARİNOVLARIN ÇALIŞMALARI YAŞÊÊR
Yerli istoriklär için yazmaa zordur, muzeyä son derecä baalı olan sadecä birkaç kişi var. Muzeyä gittim, koridorlarda gezindim, çalışannarı sesledim. Gülümseyän simalar, yalpak seslär, annayışlı gözlär, gelennerä saygı…. Bu insannarın ruhu zengin. Muzeyin büdjeti salonnarı, bilimi yetersiz. Modern stelajlar, odaların havalandırılması, estetika iisik….
Çok şeylär olmasa da, muzey işinnän yaşayan hem onu gelän boylar için koruyan insannar var, şükür!
Son yıllarda Gagauziyada halkın kendi halkının hem duuduu toprakların istoriyasına olan ilgisi önemni ölçüdä artmıştır. İstoriyayı büük havezlän inceleyän, yerli istoriya bilgilerini toplayan hem en önemlisi bu kıymetli bilgileri musaafirlerä annadan meraklı insannarın sayısı artmıştır.
Moldova serbestiini kazandıktan sora, muzeylerin sayısı gözlän görülecäk kadar arttı. Pek çok küüyün kendi muzeyi var. Bu muzeylär ayrı binalarda hem okullarda da yer alêr. Marinovların işi bizim topraklarımıza da sıçradı da mirasımızın korunmasına izmet eder.
Sözlücäk:
Verimni – плодотворный
İşbirlii – сотрудничество
Derecä – степень
Göküzü – небо
Miras – наследие
Yazdı: Anna Harlamenko
Çevirdi: Güllü Karanfil
